Dlaczego kobiety w ciąży sięgają po alkohol?

Alkohol jest w Polsce obecny w niemal każdej sferze życia społecznego — podczas spotkań rodzinnych, świąt, uroczystości czy zwykłych spotkań towarzyskich. Picie „lampki wina dla zdrowia” bywa wciąż postrzegane jako coś naturalnego, a kobieta w ciąży często spotyka się z presją otoczenia.

Presja społeczna oraz zakorzenione w kulturze normy mogą sprawić, że kobieta, mimo ciąży, ulega namowom i sięga po alkohol, nie zdając sobie sprawy z realnego zagrożenia dla zdrowia swojego dziecka.

Wciąż zdarza się, że kobiety nie otrzymują od lekarzy wystarczających informacji na temat ryzyka spożywania alkoholu w ciąży. Część specjalistów w przeszłości wręcz zalecała niewielkie ilości alkoholu, np. czerwonego wina, co przyczyniło się do powstania niebezpiecznego mitu, że „małe dawki są bezpieczne”. Tymczasem nie ma bezpiecznej ilości alkoholu w ciąży — każda dawka może negatywnie wpłynąć na rozwój płodu. Brak rzetelnej edukacji powoduje, że część kobiet nadal nie widzi związku między alkoholem a ryzykiem wystąpienia FASD u dziecka.

Ponad połowa ciąż w Polsce nie jest planowana. Kobieta może dowiedzieć się, że jest w ciąży dopiero po kilku tygodniach jej trwania — w tym czasie może prowadzić dotychczasowy styl życia, który obejmuje także picie alkoholu. Niestety, to właśnie pierwsze tygodnie ciąży są okresem szczególnie intensywnego rozwoju dziecka, a alkohol w tym czasie może powodować trwałe i nieodwracalne zmiany w jego mózgu i narządach.

Ciąża bywa czasem pełnym niepokoju, a trudne sytuacje życiowe (problemy finansowe, choroba bliskiej osoby, kryzys w związku, doświadczenie przemocy) mogą nasilać stres. Alkohol bywa wtedy traktowany jako szybki sposób na chwilowe odprężenie i złagodzenie lęku. Niestety, ten mechanizm tylko maskuje problem, a jednocześnie naraża rozwijające się dziecko na poważne konsekwencje zdrowotne.

Dla części kobiet sięganie po alkohol w ciąży nie jest kwestią wyboru, ale skutkiem choroby, jaką jest uzależnienie. Głód alkoholowy, poczucie bezradności, wstyd czy obawa przed oceną otoczenia sprawiają, że nawet świadomość ciąży i wiedza o szkodliwości alkoholu nie wystarczają, aby powstrzymać picie. W takich sytuacjach niezbędna jest specjalistyczna pomoc i wsparcie – zarówno medyczne, jak i psychoterapeutyczne.

Alkohol często towarzyszy innym problemom psychicznym, takim jak depresja, zaburzenia lękowe czy zaburzenia osobowości. Kobiety zmagające się z nimi mogą sięgać po alkohol  w celu chwilowej redukcji objawów, co prowadzi do błędnego koła pogłębiającego problem. W takich przypadkach wsparcie psychiatry i psychoterapeuty jest szczególnie ważne, aby znaleźć zdrowsze i bezpieczniejsze strategie radzenia sobie z trudnościami.